Projekt polsko-niemieckiego słownika językowego savoir-vivre'u

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest omówienie powstającego w ramach projektu badawczego polsko-niemieckiego słownika językowego savoir-vivre’u. Przedstawione zostały założenia leksykograficzne tego słownika, źródło materiału oraz struktura hasła. Główny problem badawczy to niemiecka ekwiwalencja funkcjonalna polskich zwrotów grzecznościowych. Metodologia badań oparta jest na założeniach pragmatyki kulturowej. Autorka skupiła się na omówieniu podstawowych różnic przede wszystkim kulturowych i pragmatycznojęzykowych między polską i niemiecką grzecznością językową. Omówione zostały takie problemy, jak: różne w polszczyźnie i w niemczyźnie strategie grzecznościowe, w tym polska strategia podwładnego i strategia męskiej kurtuazji; polski i niemiecki tosowan ejsystem adresatywny; możliwość stopniowania uprzejmości w polskich aktach prośby i częstowania oraz problem niemieckiej ekwiwalencji; wpływ czynników społeczno-politycznych na funkcjonowanie form adresatywnych. Wskazano na taki dodatkowy rezultat powstania słownika, jak możliwość zrekonstruowania na jego podstawie obrazu uprzejmego Polaka i uprzejmego Niemca. Na zakończenie została sformułowana teza, że powstawanie tego typu dwujęzycznych (dwukulturowych) słowników miałoby wpływ na zoptymalizowanie komunikacji międzykulturowej.