Fonologia i atrycja: Socjolingwistyka (ukraińskiej) psychoakustyki
PDF (English)

Słowa kluczowe

fonetyka
fonologia
atrycja językowa
dryf językowy
angielski
ukraiński
czeski

Jak cytować

Chybras, Y. (2024). Fonologia i atrycja: Socjolingwistyka (ukraińskiej) psychoakustyki. Półrocznik Językoznawczy Tertium, 8(2), 147–164. https://doi.org/10.7592/Tertium.2023.8.2.259

Abstrakt

Celem badawczym tego artykułu jest zbadanie roli czynników socjolingwistycznych w połączeniu z percepcją opartą na fonologii. Wstępna hipoteza głosi, że czynniki socjolingwistyczne, takie jak dwujęzyczność i interferencja L2 (atrycja), mogą odgrywać decydującą rolę w procesie percepcji dźwięku i opiera się na przykładzie przypadków adaptacji zapożyczeń angielsko-czesko/słowackich i angielsko-ukraińskich z udziałem fonemów /ɡ/, /h/, /ɦ/ i /x/: użytkownicy języka czeskiego i słowackiego adaptują [h] jako [ɦ], podczas gdy użytkownicy języka ukraińskiego mają tendencję do adoptowania tego samego fonemu jako [x], pomimo posiadania /ɦ/ w swoim zasobie fonologicznym. Wydaje się, że ta tendencja koreluje z atrycja fonologiczną (interferencja języka rosyjskiego jako L2) i była tematem licznych dyskusji, zwłaszcza od czasu rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku.

Metoda badawcza opiera się na kwestionariuszu z próbkami dźwiękowymi zawierającymi zarówno istniejące, jak i wymyślone nazwy własne i słowa. Połowa testowanych jednostek słownictwa ma zawierać wybrane dźwięki, pozostałe jednostki są reprezentowane przez ustalone, już istniejące nazwy, a jednostki, które nie zawierają wybranych dźwięków, pomagają jedynie ukryć cel eksperymentu. Respondenci proszeni są o odsłuchanie próbek audio i zapisanie jednostek tak, jak je słyszą, używając alfabetu ukraińskiego. Przedstawiono im nieprawdziwy opis i cel eksperymentu, aby wykluczyć ewentualne uprzedzenia.

https://doi.org/10.7592/Tertium.2023.8.2.259
PDF (English)

Bibliografia

Chang, Charles B. (2008) “Phonetics vs. Phonology in Loanword Adaptation: Revisiting the Role of the Bilingual.” Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society, 34(1); 61. https://doi.org/10.3765/bls.v34i1.3557

Chang, Charles & Bowles, Anita (2015) “Context Effects on Second-language Learning of Tonal Contrasts.” The Journal of the Acoustical Society of America, 138; 3703–3716. https://doi.org/10.1121/1.4937612.

Chybras, Yurii (2021) Slavic-accented English(es) [Unpublished Master Thesis]. Masaryk University.

de Leeuw, Esther, Charles B. Chang (2023, August) “Phonetic and Phonological L1 Attrition and Drift in Bilingual Speech.” The Cambridge Handbook of Bilingual Phonetics and Phonology. https://www.researchgate.net/publication/371071766_Phonetic_and_phonological_L1_attrition_and_drift_in_bilingual_speech

„Мови Та Релігії у Повітах Російської Імперії“ [Movy Ta Relihiyi u Povitakh Rosiysʹkoyi Imperiyi; Languages and Religions in Districts of the Russian Empire] – Datatowel.in.ua. (n.d.). Retrieved January 26, 2023, from https://datatowel.in.ua/pop-composition/languages-census-1897.

Народний Комісаріат Освіти УСРР [Narodnyy Komisariat Osvity USRR; People’s Commissariat of Education of the USSR] (1933). “Український правопис” [Ukrainian Orthography]. [In:] Народний Комісаріат Освіти УСРР [People’s Commissariat of Education of the USSR]. Радянська Школа [Soviet School].

Pandey, Ayushi, Pamir Gogoi, Kevin Tang (2020) “Understanding Forced Alignment Errors in Hindi-English Code-Mixed Speech - A Feature Analysis.” Proceedings of First Workshop on Speech Technologies for Code-switching in Multilingual Communities. Retrieved from: https://www.kevintang.org/Files/publications/PandeyGogoiTang_2020_CodeMixedHindi_CSWorkshop.pdf.

Pauliny, Eugen (1963) Fonologický vývin slovenčiny (1st ed.). Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied.

Rating Group (2022). Сімнадцяте загальнонаціональне опитування: Патріотизм і цінності [The 17th National Survey: Patriotism and Values]. Rating Group. https://ratinggroup.ua/.

Stoianov, Diane, Anderson Almeida da Silva, Andrew Nevins (2023) “Reiterative Code-Switching: Argument-Marking in Cena.” Sign Language Studies, 23 (3); 386-423. https://doi.org/10.1353/sls.2023.a899424.

Šlosar, Dušan, Jaroslav Bauer, Arnošt Lamprecht (1977) Historický vývoj češtiny: hláskosloví, tvarosloví, skladba (1st ed.). Státní pedagogické nakladatelství.

Шевельов, Ю. [Sheveliov, Y.] (2002). Історична фонологія української мови [Historical phonology of the Ukrainian language] (Л. Ушкалов, [L. Ushakov] Ed.). Акта [Akta].

“Український телеефір і російська мова” [Ukrayinsʹkyy teleefir i rosiysʹka mova; Ukrainian television and the Russian language] – DW – 23.05.2017. (n.d.). Retrieved August 1, 2023, from http://tinyurl.com/ypxnpx8s.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2023 Półrocznik Językoznawczy Tertium

Downloads

Download data is not yet available.