Jak cytować
Abstrakt
Wkład polskich przekładoznawców w myśl o tłumaczeniu, zwłaszcza w ostatnich ponad trzydziestu latach, zasługiwałby na syntetyczne opracowanie. Tutaj wybrana została, spośród „pewników tłumaczenia” (zob. Chesterman 1997), „obcość” w przekładzie, określana też jako „egzotyzacja” lub „światło w języku i kulturze”. Zachowanie obcości stanowi, według Antoine Bermana, akt etyczny tłumacza, co Autorka podziela. Jej zdaniem, dwa sposoby tłumaczenia, fragmentu powieści Gustawa Flauberta Madame Bovary oraz fragmentu powieści Raymonda Queneau Zazie dans le métro, należą, według rozróżnienia zaproponowanego przez Zygmunta Grosbarta, pierwszy do tłumaczeń raczej „nieśmiałych”, drugi - do „zuchwałych”.
Słowa kluczowe: pewniki w tłumaczeniu, obcość w przekładzie, światło międzyjęzykowe, przekład nieśmiały / zuchwały.
Bibliografia
Balcerzan, Edward (1998) Literatura z literatury. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Benjamin, Walter ([1923] 1975) „Zadanie tłumacza” ([Die Aufgabe des Übersetzers] (tłum.) Janusz Sikorski. [W:] Twórca jako wytwórca. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie; 293–324.
Berman, Antoine (1985a) „La traduction comme épreuve de l’étranger”. [W:] Texte 4; 67–81.
Berman, Antoine, Gérard Granel, Annick Jaulin (1985) Les Tours de Babel: essais sur la traduction. Mauvezin: Trans-Europ-Repress.
Berman, Antoine (1985b) „La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain”. [W:] Berman, Antoine, Gérard Granel, Annick Jaulin, Les Tours de Babel: essais sur la traduction. Mauvezin: Trans-Europ-Repress; 35-150.
Bracken, Christopher (2002) „The language of things: Walter Benjamin’s primitive thought”. [W:] Semiotica 138;. 321-349.
Chesterman, Andrew (1997) Memes of Translation. Amsterdam-Filadelfia: John Benjamins.
Grosbart, Zygmunt (1998) „Przesłanki opracowania ‘użytecznej’ teorii przekładu”. [W:] (red.) Piotr Fast Przekład artystyczny. Katowice: Wydawnictwo Śląsk; 47–55.
Grosbart, Zygmunt (1999) „Cóż to jest przekład? Pytanie prawie mistyczne”. [W:] (red.) Piotr Fast Krytyka przekładu w systemie wiedzy o literaturze. Katowice: Wydawnictwo Śląsk; 7–23.
Kahn, Robert (1998) Images, passages: Marcel Proust et Walter Benjamin. Paryż: Kimé.
Kokot, Joanna (2001) „Przekład literacki. Tekst i konteksty”. [W:] (red.) Olga Kubińska, David Malcolm Paradoksy Humanistyki, Księga pamiątkowa ku czci prof. A. Zgorzelskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego; 167–179.
Kozak, Jolanta (2001) „Lawrence Venuti, czyli o przekładach oswojonych i wyobcowanych”. [W:] Przekładaniec 8; 43–51.
Kwieciński, Piotr (2001) Disturbing Strangeness. Toruń: Edytor.
Kubińscy, Olga i Wojciech (2000) „Słowo od tłumaczy”. [W:] George Steiner Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu (tłum. Olga i Wojciech Kubińscy). Kraków: Universitas; 678–685.
Lewicki, Roman (2000) „Między adaptacją a egzotyzacją: The Pickwick Papers w przekładzie polskim i rosyjskim”. [W:] Przekładając nieprzekładalne (red.) Wojciech Kubiński, Olga Kubińska, Tadeusz Wolański. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego; 191–200.
Lewicki, Roman (2000) Obcość w odbiorze przekładu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Lewicki, Roman (2002) „Obcość w przekładzie a obcość w kulturze”. [W:] (red.) Roman Lewicki Przekład, język, kultura. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 43–52.
Piela, Marek (2003) Grzech dosłowności we współczesnych przekładach Starego Testamentu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Pym, Anthony (1996) „Venuti’s Visibility”. Target 8:1; 165–177.
Rzepka, Tomasz (2002) Limites de la traduisibilité. Problèmes concernant la traduction de Zazie dans le métro de Raymon Queneau. [Praca magisterska oraz integralny przekład: Zazie w metrze, maszynopis].
Tabakowska, Elżbieta (2002) „Bariery kulturowe są zbudowane z gramatyki”. [W:] (red.) Roman Lewicki Przekład, język, kultura. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; 25–34.
Tomaszkiewicz, Teresa (2004) Terminologia tłumaczenia, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Tokarz, Bożena (1998) Wzorzec, podobieństwo, przypominanie. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Tokarz, Bożena (2000) „Światło między językami, czyli o potrzebie komparatystyki”. [W:] (red.) Piotr Fast, Katarzyna Żemła Komparatystyka literacka a przekład. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”; 7–18.
Venuti, Lawrence (1995) The Translator’s Invisibility: A History of Translation. Londyn-Nowy Jork: Routledge.
Venuti, Lawrence (2001) „Przekład, wspólnota, utopia” (tłum. Jolanta Kozak). Przekładaniec 8; 9–42.
Licencja Uznanie Autorstwa- Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych (CC BY-NC-ND). Autorzy zachowują prawa autorskie do swoich publikacji.