Słowa kluczowe
formy adresatywne
media społecznościowe
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony zmianom w sposobach zwracania się do adresata w języku polskim, które zostały pokazane na przykładzie pisemnych wypowiedzi publikowanych w mediach społecznościowych. Zmiany te zostały omówione na podstawie trzech kwestii związanych z grzecznością językową osób prowadzących tam swoje profile: relacji grzecznościowych, w jakich pozostają z odbiorcami; sposobów zapisu ortograficznego form adresatywnych; ich postaci formalnojęzykowych. Celem artykułu jest pokazanie, jak daleko formy komunikacji w mediach społecznościowych odbiegają od tradycyjnych, takich jak korespondencja „papierowa”, a nawet późniejsza chronologicznie e-mailowa. Podstawa materiałowa obejmuje posty opublikowane w latach 2013-2024 na Facebooku, Instagramie, X (dawniej Twitter), TikToku i YouTubie.
Bibliografia
Bauman, Zygmunt (2012-2013) “On Facebook, Intimacy and Extimacy”. Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kultu-rze (i) Edukacji, 7-8; 17-30.
Burno-Kaliszuk, Karolina (2021) „Symulakryczna prywatność w mediach płynnej nowocze-sności”. Er(r)go. Teoria–Literatura–Kultura, 42; 73-85. https://doi.org/10.31261/errgo.9142.
Dąbkowska, Anna (2016) „Grzecznościowe formuły terminalne XIX- i XX-wiecznych listów tradycyjnych oraz współczesnych listów elektronicznych”. Językoznawstwo, 10; 91–98. https://doi.org/10.25312/2391-5137.10/2016_91-98
Dąbkowska, Anna (2019) Od prywatnego do publicznego. Zwierzenie tradycyjne i zwierzenie w sieci. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Gemius, Polskie Badania Internetu, IAB Polska (2024) Social Media. https://gemius.com/documents/51/RAPORT_SOCIAL_MEDIA_2024.pdf.
Godzic, Wiesław (2000) „Język w Internecie: Czy piszemy to, co myślimy?”. [W:] Jerzy Bralczyk, Katarzyna Mosiołek-Kłosińska (red.) Język w mediach masowych. Warszawa: Upowszechnianie Nauki – Oświata UN-O; 176–185.
Grybosiowa, Antonina (2003) Język wtopiony w rzeczywistość. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kępa-Figura, Danuta (2022) „Grzeczność w mediach społecznościowych – projekt procedury badawczej”. Roczniki Humanistyczne, 70 (6); 97–112. https://doi.org/10.18290/rh22706.5
Kierzkowska, Małgorzata (2022) „Sharenting – pomiędzy prawem rodzica do wyrażania sie-bie w mediach społecznościowych a ochroną prywatności dziecka”. Kultura i Wychowa-nie, 22 (2); 41–55. https://doi.org/10.25312/2083-2923.22_04mk.
Kołodziejczyk, Łukasz (2014) Prywatność w Internecie. Postawy i zachowania dotyczące ujawniania danych prywatnych w mediach społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Sto-warzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Łaziński, Marek (2006) O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Marcjanik, Małgorzata (2002) Polska grzeczność językowa. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
Marcjanik, Małgorzata (2007) Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa: Wydawnic-two Naukowe PWN.
McNair, Brian (2004) Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania. (tłum.) Ewa Klekot. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Naruszewicz-Duchlińska, Alina (2020) Kultura zachowań językowych w internecie. Warsza-wa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ożóg, Kazimierz (1990) Zwroty grzecznościowe współczesnej polszczyzny mówionej (na ma-teriale języka mówionego mieszkańców Krakowa. Warszawa–Kraków: Państwowe Wy-dawnictwo Naukowe.
Podviazkina, Alena (2020) „Polilog w mediach społecznościowych – tematyczna struktura tekstu a grzeczność językowa”. Prace Językoznawcze, 22 (4); 121–138. https://doi.org/10.31648/pj.5819.
Sikora, Kazimierz (2011) „»Z panem i kmieciem po świecie« – o tradycji i współczesności w zwracaniu się do drugich”. LingVaria, 2; 79–88.
Sinielnikoff, Roxana, Ewa Prechitko (1993) Wzory listów polskich. Warszawa: Wiedza Po-wszechna.
Ścigała-Stiller, Barbara (2014) Akty etykiety językowej na forach internetowych. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Tannen, Deborah (1994) Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie. (tłum.) Agnieszka Sylwanowicz. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Wielopolska-Szymura, Mirosława (2013) „Intymność kontrolowana. Granice prywatności w erze dominacji mediów elektronicznych”. [W:] Małgorzata Kita, Magdalena Ślawska (red.) Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną. T. 2 Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 37-48.
Wierzbicka, Agnieszka (2014) „Komunikacja językowa i grzeczność w Internecie”. [W:] Barbara Kudra, Elwira Olejniczak (red.) Komunikowanie publiczne. Zagadnienia wybra-ne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego; 123–156.
Żydek-Bednarczuk, Urszula (2013) „»Oikos« i »koine« w dyskursie publicznym”. [W:] Mał-gorzata Kita, Magdalena Ślawska (red.) Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną. T. 2 Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej. Katowice: Wy-dawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 19-36.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Półrocznik Językoznawczy Tertium