Słowa kluczowe
child's speech
familial language
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this paper is a review of most common situations in which children use diminutive forms in Polish, excluding the reference to the smallness of an object being pointed at, illustrated with the examples of the usage of diminutives, collected by the author of this paper. The examples are taken from everyday conversations of children aged 2-10. It is claimed that children imitate adult speech and borrow certain features, such as the usage of diminutive forms, as they shape their language mainly following the example of relatives. As the review shows, children use diminutives in various contexts, from establishing emotional contact with other children or their toys, familiarizing themselves with the reality and everyday life, or diminishing their fault to even flattering or buttering up the hearer.
Bibliografia
Bartmiński, Jerzy (2009) Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Biały, Paulina (2017) Polish and English Diminutives in Literary Translation: Pragmatic and Cross-cultural Perspectives. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Brzozowska, Dorota (2000) O dowcipach polskich i angielskich. Aspekty językowo-kulturowe. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Dąbrowska, Ewa (2006) ʺLow-level Schemas or General Rules? The Role of Diminutives in the Acquisition of Polish Case Inflections.” Language Sciences. 28(1); 120-135.
Dobrzyński, Walenty (1988) Z badań nad rozwojem polskich deminutywów. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dressler, Wolfgang U., Lavinia M. Barbaresi (1994) Morphopragmatics. Diminutives and Intensifiers in Italian, German, and Other Languages. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
Dunaj, Bogusław, Renata Przybylska, Kazimierz Sikora (1999) ʺJęzyk na co dzień.” [In:] Walery Pisarek (ed.) Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 227-251.
Eckert, Penelope, Sally Mc-Connell-Ginet (2003) Language and Gender. Cambridge: Cambridge University Press.
Gałczyńska, Alicja (2006) ʺOswajanie codzienności. Sposoby mówienia przez dorosłych do niemowląt i noworodków.” [In:] Małgorzata Marcjanik (ed.) Retoryka codzienności. Zwyczaje językowe współczesnych Polaków. Warszawa: Wydawnictwo Trio; 89-97.
Gawroński, Andrzej (1928) ʺWartość uczuciowa deminutywów.” [In:] Andrzej Gawroński Szkice językoznawcze. Kraków: Gebethner i Wolff; 199-217.
Gąsiorek, Krystyna (1994) ʺDeminutywa najczęstsze i najrzadsze w języku pisanym klasy trzeciej.” [In:] Maciej Kawka (ed.) Ze studiów nad językiem dziecka i literaturą dziecięcą. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP; 23-28.
Grabias, Stanisław (1988) ʺSocjolingwistyczne perspektywy badań nad ekspresywnością języka.” Socjolingwistyka. 8(1); 35-43.
Handke, Kwiryna (1992) ʺStatus rodzinny i zawodowy a językowe zachowania kobiet i mężczyzn.” Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. 152(1); 151-160.
Handke, Kwiryna (2008) Socjologia języka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Holmes, Janet (1995) Women, Men and Politeness. London: Longman.
Jurafsky, Daniel (1996) ʺUniversal Tendencies in the Semantics of Diminutives.” Language. 72(3); 533-578.
Kaczmarek, Leon (1953) Kształtowanie się mowy dziecka. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
Kaczorowska, H. (1993) ʺO zaniku zdrobnień w wypowiedziach lekcyjnych.” [In:] Edward Polański, Zenon Uryga (eds.) Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 74-81.
Kita, Małgorzata (1993) ʺOdmiany językowe w telewizyjnych programach dla dzieci i młodzieży.” [In:] Edward Polański, Zenon Uryga (eds.) Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 96-109.
Lubecka, Anna (1993) Forms of Address in English, French and Polish: A Sociolinguistic Approach. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Łobos, Anna (2003) Język czasopism i programów telewizyjnych dla dzieci. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Mandal, Eugenia, Agnieszka Gawor, Jacek Buczny (2012) ʺThe Stereotypes of Man and Woman in Poland – Content and Factor Structures.” [In:] Eugenia Mandal (ed.) Masculinity and Femininity in Everyday Life. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 11-32.
Pikor-Niedziałek, Marta (2007) Linguistic Politeness versus Impoliteness. The Study of Press Interviews. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Sifianou, Maria (1992) ʺThe Use of Diminutives in Expressing Politeness: Modern Greek versus English.” Journal of Pragmatics. 17(1); 155-173.
Weatherall, Ann (2002) Gender, Language and Discourse. New York: Routledge.
Wierzbicka, Anna (1984) ʺDiminutives and Depreciatives: Semantic Representation for Derivational Categories.” Quaderni di Semantica. 5(1); 123-130.
Wierzbicka, Anna (1990) ʺPodwójne życie człowieka dwujęzycznego.” [In:] Władysław Miodunka (ed.) Język polski w świecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 71-104.
Wojtczuk, Krystyna (2001) ʺʺMówienie do dzieci” jako kategoria komunikacyjna.” [In:] Grażyna Habrajska (ed.) Język w komunikacji III. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi; 179-186.
Zarębina, Maria (1965) Kształtowanie się systemu językowego dziecka. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Państwowej Akademii Nauk.
Zarębina, Maria (1980) Język polski w rozwoju jednostki: Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Zgółkowa, Halina (1986) Czym język za młodu nasiąknie… Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Zgółkowa, Halina, Katarzyna Bułczyńska. (1987) Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym: listy frekwencyjne. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Zgółkowa, Halina (1990) Świat w dziecięcyh słowach. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Zgółkowa, Halina (1991) ʺLeksyka ekspresywna jako wyróżnik potocznej odmiany współczesnej polszczyzny.” [In:] Stanisław Gajda, Zbigniew Adamiszyn (eds.) Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych. Opole: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich w Opolu; 45-52.
Znaniecki, Florian (2011) Relacje społeczne i role społeczne. Niedokończona socjologia systematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Licencja Uznanie Autorstwa- Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych (CC BY-NC-ND). Autorzy zachowują prawa autorskie do swoich publikacji.