"Jestem z wami sercem i myślami". O sposobach komunikowania empatii w dyskursie (studium przypadku)

Wersje

VIEW FULL TEXT

Słowa kluczowe

empathy
empathy hierarchy
point of view
objectification
Nanga Parbat expedition 2018

Jak cytować

Falkowska, M. H. (2019). "Jestem z wami sercem i myślami". O sposobach komunikowania empatii w dyskursie (studium przypadku). Półrocznik Językoznawczy Tertium, 4(1). https://doi.org/10.7592/Tertium2019.4.1.Falkowska

Abstrakt

Artykuł stanowi kolejną część studium językoznawczego poświęconego pojęciu ‘empatia’ i wykładnikom tego pojęcia we współczesnej polszczyźnie (Falkowska 2012, 2017, 2018). Analizie poddaję korpus polskich tekstów medialnych dotyczących zakończonej tragicznie wyprawy na Nangę Parbat (styczeń 2018 r.). Uwzględniam wybrane komentarze internautów, w tym użytkowników mediów społecznościowych. Termin „empatia” rozumiem tu jako zjawisko identyfikowania się nadawcy tekstu z którymś z uczestników opisywanej sytuacji (zob. Kuno 1987: 206). Głównym celem analizy jest stwierdzenie, jakich środków językowych używa nadawca wyrażając to, że utożsamia się z którymś z uczestników opisywanej sytuacji. Metodologicznie praca sytuuje się w obrębie krytycznej kognitywnej analizy dyskursu (Hart 2014), wykorzystującej Langackerowski model gramatyki kognitywnej (Langacker 1987, [2008] 2009), w szczególności terminy „empatia”, „hierarchia empatii” i „punkt widzenia”.

https://doi.org/10.7592/Tertium2019.4.1.Falkowska
VIEW FULL TEXT

Bibliografia

Bloom, Paul (2017) Przeciw empatii: Argumenty za racjonalnym współczuciem. Tłum. M. Chojnacki. Kielce: „Charaktery”.

Cegieła, Anna (2014) Słowa i ludzie: Wprowadzenie do etyki słowa. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.

Chudzik, Anna (2002) Mowne zachowania magiczne w ujęciu pragmatyczno-kognitywnym. Kraków: Universitas.

Chudzik, Anna (2015) „Sposoby wyrażania sympatii w rozmowach zapośredniczonych medialnie (na przykładzie serwisu społecznościowego Facebook.com)”. Poznańskie Studia Slawistyczne, 9; 19-33.

Coplan, Amy (2011) “Understanding Empathy: Its Features and Effects”. [In:] Amy Coplan, Peter Goldie (Eds.), Empathy: Philosophical and psychological perspectives. Oxford: Oxford University Press; 3-18.

Falkowska, Marta (2012) „Trochę empatii, człowieku!. O znaczeniu rzeczownika empatia we współczesnej polszczyźnie”. [W:] Irena Vaňková (Ed.), Tĕlo, smysly, emoce v jazyce. Praha: Univerzita Karlova v Praze; 33-43.

Falkowska, Marta (2017) „Strategie referencjalne w dyskursie a kategoria empatii. Na przykładzie wybranych tekstów prasowych o europejskim kryzysie migracyjnym”. [In:] Enrique Gutiérrez Rubio, Ekaterina Kislova, Dorota Kruk (Hrsg.), Contributions to the 20th Annual Scientific Conference of the Association of Slavists (Polyslav). Wiesbaden: Harrassowitz Verlag; 63-73.

Falkowska, Marta (2018) „Wiem, co czujesz. O dyskursywnych sygnałach empatii”. [W: ] Barbara Pędzich, Magdalena Wanot-Miśtura, Dorota Zdunkiewicz-Jedynak (red.), „Tyle się we mnie słów zebrało…”. Szkice o języku i tekstach. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”; 175-188.

Givón, Talmy (1985) “Iconicity, Isomorphism and Non-Arbitrary Coding in Syntax”. [In:] John Haiman (Ed.), Iconicity in Syntax. Proceedings of a Symposium on Iconicity in Syntax, Stanford, June 24-6, 1983. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company; 187-219.

Grzenia, Jan (2003) „Internet jako miejsce dialogu”. [W:] Małgorzata Kita, Jan Grzenia (red.), Porozmawiajmy o rozmowie. Lingwistyczne aspekty dialogu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 81-90.

Hart, Christopher (2014) Discourse, Grammar and Ideology. Functional and Cognitive Perspectives. London – New Delhi – New York – Sydney: Bloomsbury Academic.

Jakobson, Roman (1960) „Poetyka w świetle językoznawstwa”. Tłum. K. Pomorska. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 51(2); 431-473.

Klemensiewicz, Zenon (1968) Zarys składni polskiej. Wydanie 5. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Kubiński, Wojciech (2012.) „Empatia: kluczowe pojęcie dla kognitywnej analizy dyskursu?”. [W:] Henryk Kardela, Zbysław Muszyński, Maciej Rajewski (red.), Kognitywistyka 3. Empatia, obrazowanie i kontekst jako kategorie kognitywistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 167-179.

Kuno, Susumu (1987). Functional Syntax: Anaphora, Discourse, and Empathy. Chicago: The University of Chicago Press.

Langacker, Ronald W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Vol. 1: Theoretical Prerequisites. Stanford: Stanford University Press.

Langacker, Ronald W. (2005). Obserwacje i rozważania na temat zjawiska subiektyfikacji. Tłum. M. Majewska. Kraków: Universitas.

Langacker, Ronald W. (2009). Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie. Tłum. E. Tabakowska i in. Kraków: Universitas.

Leech, Geoffrey N. (2014) The Pragmatics of Politeness. New York: Oxford University Press.

Loewe, Iwona (2006) „Internet i jego zasoby w polskich badaniach lingwistycznych. Rekonesans”. Biuletyn PTJ, LXII (2006); 93-103.

Marcjanik, Małgorzata (2014) Słownik językowego savoir-vivre’u. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Markham, Annette, Buchanan, Elizabeth (2012) Ethical Decision-making and Internet research 2.0: Recommendations from the AoIR Ethics Working Committee. [pobrane z http://www.aoir.org/reports/ethics2.pdf. Data ostatniego dostępu: 09.11.2018]

Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2001) „Idea działającego słowa w tekstach polskich zamówień”. Etnolingwistyka, (13); 101-115.

Tabakowska, Elżbieta (2012) „Empatia – w języku, w tekście, w przekładzie”. [W:] Henryk Kardela, Zbysław Muszyński, Maciej Rajewski (red.), Kognitywistyka 3. Empatia, obrazowanie i kontekst jako kategorie kognitywistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 153-166.

Uspienski, Borys (1997) Poetyka kompozycji. Struktura tekstu artystycznego i typologia kompozycji. Tłum. P. Fast. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.

Witosz, Bożena (2010) „O dyskursie wykluczenia i dyskursach wykluczonych z perspektywy lingwistycznej”. tekst i dyskurs – text und diskurs, (3); 9-25.

Yokoyama, Olga T. (1999) “The Speech Act Empathy Hierarchy and Russian Possessives”. [In:] Akio Kamio, Ken-ichi Takami (Eds.), Function and Structure: In Honor of Susumu Kuno. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing; 57-82.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2019 Półrocznik Językoznawczy Tertium

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.